Tarım ve Kırsal Kalkınma
IPARD PROGRAMI
IPARD Programı nedir?
IPARD, Avrupa Birliği tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak amacıyla oluşturulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı’nın (Instrument for Pre-Accession Assistance-IPA) Kırsal Kalkınma bileşenidir.
IPARD, Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası, Kırsal Kalkınma Politikası ve ilgili politikalarının uygulanması ve yönetimi için uyum hazırlıklarını ve bu kapsamda politika geliştirilmesini desteklemeyi amaçlamaktadır.
IPARD Programı kapsamında belirlenen alanlarda ülkemizde 42 ilde çeşitli sektörlere yönelik hibe destekleri sağlanmaktadır. IPARD Programı’nın 2007 – 2013 yıllarını kapsayan 1. Döneminin uygulanması tamamlanmış, 2014 – 2020 yıllarını kapsayan 2. Döneminin uygulanması ise tamamlanmak üzeredir. 2021 – 2027 dönemini kapsayan 3. Dönem ise 2022 yılının son çeyreğinde uygulanmaya başlanacaktır. Ülkemizde IPARD Programı uygulanması Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından yapılmaktadır.
Desteklenen Sektörler nelerdir?
IPARD Programı kapsamında aşağıdaki tedbir ve sektörlere yönelik %50-70 arasında değişen oranlarda hibe desteği sağlanmaktadır. Program kapsamında sağlanan destekler KDV’den muaf olarak sağlanmaktadır.
Tedbir 101. Tarımsal işletmelerin fiziki varlıklarına yönelik yatırımlar; (en az 5.000 avro ve en fazla 500.000 avro tutarındaki yatırımlar)
- 101-1 Süt üreten tarımsal işletmelere yatırım
- 101-2 Kırmızı et üreten tarımsal işletmelere yatırım
- 101-3 Kanatlı eti üreten tarımsal işletmelere yatırım
- 101-4 Yumurta üreten tarımsal işletmelere yatırım
Tedbir 103. Tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması ile ilgili fiziki varlıklara yönelik yatırımlar;
- 103-1 Süt ve süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması (En az 30.000 Avro ve en fazla 3.000.000 Avro tutarındaki yatırımlar)
- 103-2 Kırmızı et ve et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması (En az 30.000 Avro ve en fazla 3.000.000 Avro tutarındaki yatırımlar)
- 103-3 Kanatlı et ve et ürünleri işlenmesi ve pazarlanması (En az 30.000 Avro ve en fazla 3.000.000 Avro tutarındaki yatırımlar)
- 103-4 Su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması (En az 30.000 Avro ve en fazla 1.500.000 Avro tutarındaki yatırımlar)
- 103-5 Meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması (En az 30.000 Avro ve en fazla 1.250.000 Avro tutarındaki yatırımlar)
Tedbir 302. Çiftlik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve iş geliştirme;
- 302-1 Bitkisel üretimin çeşitlendirilmesi, bitkisel ürünlerin işlenmesi ve paketlenmesi
- 302-2 Arıcılık ve arı ürünlerinin üretimi, işlenmesi ve paketlenmesi
- 302-3 Zanaatkârlık ve katma değerli yöresel ürünler
- 302-4 Kırsal turizm ve rekreasyonel faaliyetler
- 302-5 Su ürünleri yetiştiriciliği
- 302-6 Makine parkları
- 302-7 Yenilenebilir enerji yatırımları
KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARINI DESTEKLEME PROGRAMI (KKYDP)
27/7/2020 tarihli ve 2800 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan “Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımlar ve Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesine İlişkin Karar” ile 01/01/2021-31/12/2025 tarihleri arasında tarım, hayvancılık, gıda gibi sektörlerde kırsal kalkınmanın sağlanması için çeşitli hibe destekleri sağlanmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından uygulanan hibe programları kapsamında tarıma dayalı ekonomik yatırımlar, kırsal ekonomik altyapı yatırımları ve bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesine yönelik yatırımlar %50 oranında hibe desteği sağlanarak desteklenmektedir.
Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımlar
1. Tarımsal ürünlerin işlenmesi, kurutulması, dondurulması, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar
- Tıbbi ve aromatik bitkilerin işlenmesi, kurutulması, paketlenmesi ve depolanması
- Bitkisel ürünlerin işlenmesi, kurutulması, dondurulması, paketlenmesi ve depolanması
- Hayvansal ürünlerin işlenmesi, kurutulması, dondurulması, paketlenmesi ve depolanması
- Tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik başvurularda çelik silo ve soğuk hava deposu yapımına yönelik yeni tesislerin yapımı ile soğuk hava deposu ekipmanıyla sınırlı olmak kaydıyla teknoloji yenileme ve/veya modernizasyonu
2. Tarımsal üretime yönelik modern sabit yatırımlar
- Modern seralar
- Büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine yönelik yeni tesislerin yapımı, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması, faal olan mevcut tesislerin kapasite artırımı ile teknoloji yenileme ve/veya modernizasyonu,
- Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine yönelik yeni tesislerin yapımı, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması, faal olan mevcut tesislerin kapasite artırımı ile teknoloji yenileme ve/veya modernizasyonu
- Kanatlı yetiştiriciliğine yönelik yeni tesislerin yapımı, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması, faal olan mevcut tesislerin kapasite artırımı ile teknoloji yenileme ve/veya modernizasyonu
- Kültür mantarı üretimine yönelik yeni tesislerin yapımı, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması, faal olan mevcut tesislerin kapasite artırımı ile teknoloji yenileme ve/veya modernizasyonu
- Büyükbaş ve küçükbaş kesimhanelerine yönelik faal olan mevcut tesislerin teknoloji yenileme ve/veya modernizasyonu
- Kanatlı kesimhanelerine yönelik yeni tesislerin yapımı, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması, faal olan mevcut tesislerin kapasite artırımı ile teknoloji yenileme ve/veya modernizasyonu
3. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kullanımına İlişkin Yatırımlar
4. Su Ürünleri Yetiştiriciliğine Yönelik Yatırımlar
5. Hayvansal ve bitkisel orijinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması
***Ekonomik yatırımlar kapsamında yatırım tutarları tüm yatırım türleri için en az 250.000 TL ve üst limitler ise yeni tesis en yatırımı için en çok 5.000.000 TL, tamamlama yatırımı için en çok 3.500.000 TL, kapasite artırımı ve/veya teknoloji yenileme ve/ veya modernizasyon yatırımı için en çok 3.000.000 TL’dir.
Hibe alt ve üst limitleri her hibe döneminde güncel fiyatlar dikkate alınarak belirlenmektedir.
Kırsal Ekonomik Alt Yapı Yatırım Konuları
1. Aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri,
- Birincil üretim ile üretilmiş bitkisel ve hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması
- Tarımsal ürünlerin depolanması (Çelik silo ve soğuk hava deposu)
- Tarımsal sabit yatırımlar (Ahır, ağıl, kanatlı kesimhanesi, muz ve/veya sebze yetiştirilen tesisler)
- Kültür mantarı
- Yenilenebilir enerji tesisleri
2. Arıcılık ve arı ürünlerine yönelik yatırımlar,
3. Bilişim sistemleri ve eğitimi yatırımları (Akıllı tarım uygulamaları),
4. El sanatları (zanaatkarlık) ve katma değerli ürünlere yönelik yatırımlar,
5. İpek böceği yetiştiriciliği tesisi yatırımları,
6. Su ürünleri yetiştiriciliği yatırımları,
7. Makine parkları yatırımları, (Tarımsal amaçlı kooperatif ve birlikler için birincil ve ikincil üretim yatırımlarını kapsayan elektrikli olmayan traktörler ve biçerdöverler hariç makine parkları),
IPARD kapsamındaki mali destekler hibe şeklinde (geri ödemesiz) olmakla birlikte şartlı ve mükellefiyetlidir. Proje başvurularına destekleme kararı alındıktan sonra imzalanacak sözleşmelerde belirtilen hususlara uyulması durumunda destekler karşılıksız yani geri ödemesiz olarak verilmektedir. Ancak, sözleşme hükümlerinin ihlali durumlarında ise sağlanmış mali desteklerin varsa gecikme faizi ile birlikte geri alımı söz konusu olabilmektedir.
IPARD Programı kapsamında hibe desteği almak için proje başvurularının TKDK tarafından ilan edilen başvuru çağrı dönemlerinde öncelikle online başvuru sistemine ve devamında ilgili TKDK İl Koordinatörlüklerine yapılması gerekmektedir. Başvuru paketlerinin teslimi için son tarih ve saat, TKDK’nın ilgili başvuru çağrı ilanında belirtilmektedir.
Kamu tüzel kişilikleri hariç, ulusal kanunlarca tanınmış gerçek ve tüzel kişiler ile üretici örgütleri uygun başvuru sahibidir. Kamu tüzel kişilikleri ve kamu hissesi %25’ten fazla olan tüzel kişilikler proje başvurusu için uygun değildir.
IPARD Programı kapsamında proje başvuruları öncelikle https://onlinebasvuru.tkdk.gov.tr/ adresinden online olarak yapılmakta ve sonrasında hazırlanan başvuru dosyaları yatırımın uygulanacağı ildeki TKDK İl Koordinatörlüğüne başvuru sahibi tarafından elden teslim edilmektedir.
IPARD Programı topla 42 ilde uygulanmakta olup bu iller;
Afyon, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ankara, Ardahan, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, ,Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Konya, Kütahya Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muş, Nevşehir, Ordu, Samsun, Şanlıurfa, Sivas, Tokat, Trabzon, Uşak, Van, Yozgat’dır.
Proje başvurularında 4 tip harcama kalemi hibe desteği kapsamında değerlendirilmektedir. Bunlar:
KKYDP Programı kapsamında sağlanan ekonomik yatırımlar, kırsal ekonomik alt yapı yatırımları ve bireysel sulama sistemleri yatırımları kapsamındaki mali destekler hibe şeklinde (geri ödemesiz) olmakla birlikte şartlı ve mükellefiyetlidir. Proje başvurularına destekleme kararı alındıktan sonra imzalanacak sözleşmelerde belirtilen hususlara uyulması durumunda destekler karşılıksız yani geri ödemesiz olarak verilmektedir. Ancak, sözleşme hükümlerinin ihlali durumlarında ise sağlanmış mali desteklerin varsa gecikme faizi ile birlikte geri alımı söz konusu olabilmektedir.
KKYDP Programı kapsamında sağlanan hibe destekleri için proje başvuruları Resmi Gazete’de yayımlanan ilgili Tebiğlere istinaden belirlenen başvuru çağrı dönemlerinde alınmaktadır. Bu kapsamda ekonomik yatırımlar ile kırsal ekonomik altyapı yatırımları için her yılın ekim ayında, bireysel sulama sistemleri için ise her yılı ocak ayında yayımlanan tebliğe istinaden proje başvuru çağrı dönemi ilan edilmektedir.
Kamu tüzel kişilikleri hariç, ulusal kanunlarca tanınmış gerçek ve tüzel kişiler ile üretici örgütleri uygun başvuru sahibidir.
KKYDP Programı kapsamında proje başvuruları öncelikle https://edys.tarim.gov.tr/Tarim/onlinebasvuru.aspx?tip=3 adresinden online olarak yapılmakta ve sonrasında hazırlanan başvuru dosyaları yatırımın uygulanacağı ildeki İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne başvuru sahibi tarafından elden teslim edilmektedir.
KKYDP Programı kapsamındaki destekler 81 ilde uygulanmaktadır.
Ekonomik yatırımlar ve kırsal ekonomik altyapı yatırımları proje başvurularında 2 tip harcama kalemi hibe desteği kapsamında değerlendirilmektedir. Bunlar:
Bireysel sulama sistemleri kapsamında proje başvuruları için sadece makine ekipman alımlarına hibe desteği sağlanmaktadır.
Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamındaki projelerde imalat sanayi yatırımcılarına yüzde 50 hibe desteğine ilaveten KDV istisnasından da yararlanma imkanı getirilmiştir. Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan düzenlemeyle KKYDP ekonomik yatırım projeleri kapsamında imalat (gıda) sanayi yatırımcılarından, sanayi sicil belgesine sahip olanlar, proje kapsamına alacakları makina ve teçhizat teslimlerinde yüzde 50 hibe desteğine ilaveten yüzde 18 KDV istisnasından da yararlanacaktır.
TR
EN