Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Yükselen Yenilikçi Teknolojiler Çağrısı

Kısmi İşletme Dönemi:
Teşvikli yatırımlarda yatırım henüz tamamlanmasa da yapılan yatırımların üretimde kullanılmaya ve kazanç elde edilmeye başlanılan dönemdir. Aslen yatırım dönemidir.

Yatırımlardan Elde Edilen Kazanç:
Yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların işletilmesinden elde edilen kazançlardır.

Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazanç:

Yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların işletilmesinden elde edilen kazançlar dışında kalan tüm kazançlar, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlardır.

Yatırıma Katkı Oranı:

Teşvik belgesinde belirlenen ve yatırımın devletçe karşılanacak kısmının belirlenmesine esas olan oranı ifade eder. Yatırıma Katkı Tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını ifade etmektedir.

Yatırıma Katkı Tutarı = Toplam Yatırım Tutarı x Yatırıma Katkı Oranı

İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı:

Yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar vergi oranında yapılacak indirim oranını ifade etmektedir.

Yatırım Teşvik Belgesine Bağlanmış Yatırımlar İçin İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması:

Yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar için yatırımın kısmen veya tamamen tamamlanmasından sonra elde edilen kazançlar için indirimli kurumlar vergisi uygulaması, kanunun ana yapısında öngörülmüştür. Bu yönüyle baktığınız zaman yatırıma katkı oranı, indirimli kurumlar vergisi oranı veya indirilecek kurumlar vergisi oranı teşvik belgesinde zaten yazıyor ve toplam harcama tutarını dikkate alındığında indirimli kurumlar vergisi uygulamasının oldukça basit olduğu görülüyor. Ancak yatırımların daha çok desteklenmesi ihtiyacı olan bir dönemde, sadece yatırımlardan elde edilen faaliyetler için değil, bunların yanı sıra diğer faaliyetlerden de elde edilen kazançlar için indirimli kurumlar vergisi uygulamasına izin verilmesi konunun üzerinde çalışılmasını zaruri kılmıştır. İlgili kanun, karar ve tebliğlerle düzenlenmiş Yatırım Teşvik Mevzuatı içerisinde bulunan yatırıma katkı tutarı, yatırımlardan elde edilen kazanç, diğer kazançlara da uygulanacak indirimli kurumlar vergisi konuları yıllar içinde oran değişiklikleri ve sektörel bazda farklı oran uygulamaları ile dikkatli çalışılması gereken bir alan olarak ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda Cumhurbaşkanlığı kararı ve teşvik mevzuatında belirlenen oranlar, süreler ve kısıtlar, yatırımların niteliklerine dikkat ederek uygulanması gereken özel bir alan oluşturmaktadır. Maliye Bakanlığı’nın uygulama ve özelgelerle işin içerisinde bulunması, konuyu karmaşık bir hale getirmiştir.

İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulanacak Kazançlar:

İndirimli kurumlar vergisi esas olarak ‘yatırımdan elde edilen kazanç’ için uygulanır. Bununla beraber yatırım devam ederken ‘diğer kazançlar’ için de indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir. Bu nedenle teşvik belgesi kapsamındaki yatırıma ilişkin gelir ve giderler ayrı hesaplarda takip edilmelidir.

“DİĞER KAZANÇLAR” için indirimli kurumlar vergisi uygulamasında iki ayrı sınır vardır. DİKKAT bunlardan hangisi küçük ise ilgili dönemde maksimum o tutar kadar teşvikten yararlanılabilir.

• Birinci kısıt : Yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yararlanılabilecek kısmı, (Teşvik belgesindeki yatırım tutarı x yatırıma katkı oranı x %80)

• İkinci kısıt: Gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarı, (Yatırım harcamasının yatırıma katkı oranı ile çarpımı değildir. En çok yanılgının olduğu yer burası ) Örneğin; yatırım tutarı 20 Milyon, yatırıma katkı oranı %40, yapılan yatırım harcaması 4 Milyon ise, 4 Milyon teşvik tutarının tamamından (kurumlar vergisi matrahın yeterli olması halinde) ilgili dönemde yararlanılabilir.

Bu kısıtlardan hangisi küçükse ilgili dönemde yararlanabilecek maksimum teşvik tutarıdır.

Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirimli kurumlar vergisi uygulanacak tutar, yatırımdan elde edilen ticari bilanço karının dikkate alınması suretiyle tespit edilecek ve indirimli vergi oranının uygulanacağı kazanç, beyanname üzerinden hesaplanan matrahı aşamayacaktır.

Yatırım devam ederken, yatırım kısmen veya tamamen işletmeye geçmiş ve kazanç elde edilmiş ise, indirimli kurumlar vergisi öncelikle “YATIRIMDAN ELDE EDİLEN KAZANÇ” için ve aynı zamanda ilave olarak “DİĞER KAZANÇ” için uygulanabilir.

İndirimli kurumlar vergisi, tespit edilen kazanç tutarını aşmamak koşuluyla beyannamede ticari

bilanço kar veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten tüm indirim istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kalan safi kazanca uygulanabilecektir.

Yasal düzenlemeler ve özelgeler çerçevesinde indirimli kurumlar vergisinin hangi kazanca uygulanması gerektiği aşağıdaki şekilde özetlenmiştir.

İşletmelerin faaliyet sonucu; yatırımlardan elde edilen kazançlar ve diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar olarak ayrıştırılacaksa, bunun vergi matrahına da yansıtılacak şekilde yapılması gerekir aksi halde yatırımlardan elde edilen kazançları ayırmanın anlamlı bir sonucu olmayacaktır.

DİĞER FAALİYETLERDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLAR KAPSAMINDA MAX. İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ MATRAHI NASIL HESAPLANIR?

(D) A.Ş. 2012/3305 sayılı Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik belgesi kapsamındaki toplam 20.000.000 TL’lik yatırımına 2/3/2023 tarihinde başlamış olup bu yatırıma ilişkin olarak 2023 hesap dönemi sonu itibarıyla 4.000.000 TL tutarında yatırım harcaması yapmıştır. 2024 hesap döneminde de devam eden bu yatırımını henüz işletmeye başlamamış olan (D) A.Ş., 2013 hesap döneminde diğer faaliyetlerinden 28.000.000 TL kazanç elde etmiş olup bu tutar aynı zamanda 

(D) A.Ş.’nin kurumlar vergisi matrahıdır. (Yatırıma katkı oranı: %40, vergi indirim oranı: %80, yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek kısmı: %80)

(D)A.Ş., henüz işletilmeyen bu yatırımından kazanç elde etmediği için 2023 hesap döneminde sadece diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulayabilecektir.

Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulamasındaki üst sınır:

1. Sınır:

2. Sınır:

2012/3305 sayılı Karar kapsamında düzenlenmiş yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların yatırım döneminde mükelleflerin diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle kısmen yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı, en fazla toplam yatırıma

katkı tutarının Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen oranına tekabül eden kısmı kadar olabileceğinden,

(D) A.Ş.’nin yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlara, yararlanılacak yatırıma katkı tutarı 4.000.000 TL’yi geçmemek üzere, indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.

(D) A.Ş.’nin 2013 hesap döneminde diğer faaliyetlerden elde ettiği kazançlarına ilişkin indirimli kurumlar vergisi uygulaması aşağıdaki gibi olacaktır.

Eksik Kullanım: 

Yatırım devam ederken “diğer kazançlar” için yararlanılması gereken tutardan daha eksik tutarda indirimden yararlanılırsa, mükellef daha fazla vergi ödemiş olur. Maliye bu konuda bir uyarıda bulunmaz ve sadece hızlı bir vergi indirim hakkınızı daha uzun bir sürede kullanma tercihi yapmış olursunuz.

Endeksleme:

Yatırım teşvik belgesi açıkken yatırım katkı tutarı endekslenemez. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar için; yatırımın tamamlanması şartıyla indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırım katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacaktır.

Kümülatif Hesaplama:

İndirimli kurumlar vergisi hesaplaması kümülatif olarak yapılır ve önceki dönemlerde kullanılan tutarlar sürekli düşüm yapılarak sıfırlanır.

NOTLAR:

• Mevzuatta değişiklikler olabileceğinden yatırımınızla ilgili yasal hak ve yükümlülükleriniz için yetkili danışman veya alakalı kurumlardan destek almanız gerekebilir.
• Bu notlar genel bilgilendirme amaçlıdır ve yasal bir danışmanlık hizmeti yerine geçmez.
• Haziran 2024 tarihi itibarıyla geçerlidir.